"मानसोल्लास ग्रंथातील पाकशास्त्र" या लेखात राजा सोमेश्वर याच्या १२व्या शतकातील ग्रंथ 'मानसोल्लास' चा परिचय दिला आहे. हा ग्रंथ विविध विषयांवर माहिती प्रदान करतो, विशेषतः अन्नभोगाच्या क्षेत्रात. राजा सोमेश्वर हा पश्चिमी चालुक्य कुलातील राजा असून त्याने इ.स. ११२७ मध्ये राज्य कारभार स्वीकारला. लेखात अन्नाच्या महत्त्वाबद्दल आणि राजा सोमेश्वरच्या आहाराविषयी माहिती दिली आहे. कौटिल्याच्या अर्थशास्त्रानुसार, राजाच्या आहाराची काळजी घेणे आवश्यक आहे, आणि त्याला सुरक्षित अन्न खाणे महत्त्वाचे आहे. सोमेश्वर राजाने दिलेल्या पाककृतींचा परिचय करून देत, भात शिजवण्याची पद्धत विस्तृतपणे सांगितली आहे. तांदळाचे प्रकार, भिजवण्याची प्रक्रिया, पाणी उकळणे आणि दूध व तूप घालून भात तयार करण्याची पद्धत यावर प्रकाश टाकला आहे. १२व्या शतकात दिलेली ही माहिती आजच्या काळातही उपयुक्त आहे.
मानसोल्लास ग्रंथातील पाकशास्त्र
Aaryaa Joshi 
द्वारा
मराठी आध्यात्मिक कथा
वर्णन
भूलोकमल्ल आणि सत्याश्रयकुलतिलक अशी बिरूदे असणारा राजा सोमेश्वर याचा मानसोल्लास अर्थात अभिलषितार्थचिन्तामणि हा ग्रंथ. (शतक १२ वे). राजा सोमेश्वर हा पश्चिमी चालुक्य कुलातील राजा. त्याने इ.स. ११२७ मध्ये राज्यकारभार स्वीकारला. हा ग्रंथ म्हणजे एक ज्ञानकोशच आहे. त्याने स्वत: या ग्रंथाला ‘जगदाचार्यपुस्तक’ असे नाव दिली आहे. सदर ग्रंथात राज्य मिळविण्यासाठीचे उपाय, मनोरंजनाच्या गोष्टी, सुख देणा-या क्रीडा, चित्रकला, आयुर्वेद, धार्मिक विधी, मनुष्याचे आदर्श वर्तन कसे असावे इ. विविध विषयांची माहिती या ग्रंथात मिळते.